Prestatie-indicatoren zijn leidraad productieteams

In het kader van een organisatorische aanpassing is een vijftal productieteams geformeerd die elkaar volgens een roulerend volcontinu ploegenrooster afwisselen. De aansturing geschiedt vanuit één coördinerende planningsafdeling. Daarbij wordt het risico onderkend van tegenstrijdige belangen tussen de teams, hetgeen tot problemen kan leiden voor de productievoortgang conform planning.

De vraagstelling in het project is derhalve om duidelijkheid te creëren op het gebied van de taken en verantwoordelijkheden van de productieteams in verhouding tot de planningsafdeling, ondersteund door een beperkte set prestatie-indicatoren. Tijdens het project blijkt dat er niet alleen vragen over de operationele uitwerking zijn en komt ook de tactische invulling van minimale personele bezetting en vereiste vaardigheden aan de orde. In dit voorbeeld blijft de beschrijving echter beperkt tot de uitwerking van de prestatie-indicatoren waarmee een objectief beeld kan worden verkregen van de bijdrage van alle spelers aan de overall prestatie.

Het fysieke productieproces bestaat uit een betrekkelijk vaste serie bewerkingen, die in technisch-kwalitatief opzicht binnen de verantwoordelijkheid van een team valt. Vanwege de enorme diversiteit aan eindproducten – waarbij de specifieke eigenschappen zoals de afmetingen al vrijwel vanaf het begin van het proces vastliggen – zijn de meeste bewerkingen klantordergestuurd. De grondstoffen en hulpmiddelen worden anoniem vanuit een ondersteunende afdeling verzorgd.

Aangezien de doorlooptijd van het proces als geheel, mede door de divergentie van de materiaalstroom, beduidend langer is dan de duur van een ploeg, bestaat er geen twijfel over dat de planningsafdeling bepalend moet zijn voor de uitvoerings-volgorde.
Echter, de onvermijdelijke verstoringen in het proces hebben een grote invloed op de tijdige beschikbaarheid van materialen. Dat levert een klassiek spanningsveld op met de noodzaak van een hoge benutting van de kostbare machines. In de praktijk blijkt dat er onvoldoende rekening kàn worden gehouden met de consequenties van een beslissing op de werkvloer voor de leverbetrouwbaarheid aan de klanten. Dit leidt tot een kettingreactie van hectiek en prioriteitsorders hetgeen onbedoeld en onnodig zwaar ten koste van de prestatie gaat.

In samenspraak met de betrokkenen is er een aantal prestatie-indicatoren bepaald die in vier aspecten zijn onderverdeeld: productiviteit, leverbetrouwbaarheid, materiaalrendement en machinebenutting. Bij de uitwerking van de weergave zijn ook de onderlinge afhankelijkheden zichtbaar gemaakt, enerzijds als een verklaring voor een afwijkende prestatie en anderzijds als aanwijzing voor mogelijke verbeteracties. Er wordt een trendmatige vergelijking met de norm gemaakt en een benchmarking ten opzichte van de overige teams. De prestatie-overzichten kunnen worden beschouwd op meerdere detailniveau’s en over uiteenlopende tijdsperioden.

Tijdens de implementatie is uit praktische overwegingen op enige punten besloten tot een vereenvoudiging om een vlotte invoering mogelijk te maken. Zodoende kunnen de verantwoordelijken er al snel zelf mee aan de slag.
Door het trendmatige verloop te bekijken wordt de aandacht niet langer gericht op incidenten. Bovendien zijn de beperkingen vanwege bijvoorbeeld beschikbaarheid en gepland onderhoud beter inzichtelijk.
Als afgeleide van de prestatie-indicatoren is een heldere procedure bij de overdracht tussen de teams afgesproken.

Het belangrijkste resultaat van het project is duidelijkheid over de verdeling van taken en verantwoordelijkheden. De prestatie-indicatoren vormen een goede leidraad bij het nemen van beslissingen. Daarbij is er een objectieve beoordeling mogelijk van de prestatie van de afzonderlijke teams en van de productie-afdeling als geheel.
De concrete verbetering van de prestatie blijkt vooral uit een evenwichtiger balans tussen effectiviteit en efficiëntie, omdat de verhoging van de leverbetrouwbaarheid slechts een bescheiden effect heeft gehad op de machinebenutting. Bovendien zorgt de handhaving van de planningsvolgorde voor een betere samenwerking tussen alle teams zodat een forse verlaging van het onderhandenwerk is bewerkstelligd.